LIFE Projesi – Eğitmen
IDEMA Kalkınma çalışanları yazıyor: Faten Sarraj, Danimarka Mülteci Konseyi Türkiye Programı tarafından hazırlanan COVID-19’un Suriyeli Mikro, Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (MKOBİ) ve Ev Tabanlı İşletmeler (ETİ) üzerindeki etkisi raporunu IDEMA Haber okuyucuları için değerlendirdi.
Türkiye’de COVID-19’a Yönelik Alınan Tedbirler
Ocak ve Şubat aylarının başında Türkiye, İran, Suriye ve Irak ile sınırlarını kapatma, Çin ve İtalya başta olmak üzere en kötü etkilenen ülkelerden uçuşları durdurma da dahil olmak üzere, COVID-19’un yayılmasına karşı çeşitli sınırlama önlemlerini uygulamaya koydu.
Türkiye’de ilk COVID-19 vakası Mart ayında kamuoyu ile paylaşıldı. Kısıtlamalar yürürlüğe konuldukça eğitim kurumları ve zorunlu olmayan işletmeler kapatıldı. 20 yaşın altındaki gençler ve 65 yaş ve üzeri bireyler üzerinde sıkı hareket kısıtlamaları uygulandı. 10 Nisan 2020 itibariyle, 30 ilde tam karantina uygulaması hayata geçirildi ve hafta sonlarında sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Bir başka ifadeyle söylemek gerekirse Türkiye, COVID-19 Pandemisi’nin yayılımını düşürmek ve sağlık sisteminin başarılı bir şekilde çalışması amacıyla bazı önlemler aldı.
Pandemi ve Türkiye’deki Mülteciler
Pandemi sürerken, Türkiye, 4 milyondan fazla mülteciye ev sahipliği yapmaya devam ediyor. Özellikle, hükümetin aldığı zorunlu bazı tedbirlerin Türkiye’de yaşayan Suriyeliler tarafından işletilen Ev Tabanlı İşletmeler (ETİ) ve Mikro, Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (MKOBİ) üzerinde önemli etkilerinin olması bekleniyor. Bu kapsamda Türkiye’de birçok anket ve çalışma gerçekleştirildi. Bu yazıda yapılan araştırmalardan yola çıkarak daha çok COVID-19’un gıda üretimi ile ilişkili işletmelere yaptığı etkileri ele almaya çalışacağım.
Mültecilerin İşletmelerine Pandemi Etkisi
COVID-19’dan önce ETİ ve MKOBİ girişimciler bir kısmı işlerini sorunsuz bir şekilde yürütebiliyorken bazıları işlerini sürdürebilmek için mücadele etmekteydi. Karantina uygulamaları ve sokağa çıkma yasaklarının akabinde incelenen işletmelerden, ilave destek ödemelerine veya işletme türüne bakılmaksızın, tüm ETİ ve MKOBİ’leri etkilendiğini ve iş gereçlerinin ulaşılabilirliği, fiyat artışı ve müşterilere ulaşma hususlarında yeni zorluklarla yüzleştiğini söyleyebilmekteyiz.
Pandemi, girişimcilerin ekonomik durumunu olumsuz olarak etkiledi ve geçim sınırını sürdürme kapasitesini düşürdü. Karantina ve sokağa çıkma yasağının ardından tüm bu faktörler, müşterilerin sayısında azalma, alım gücünün düşmesi, malzemelerin bozulması, stok ve yeniden stok yapma kapasitesinde değişiklikler, kar miktarında düşüş ve bazı işletme sahiplerinin tamamen faaliyetlerini durdurması gibi birbiri ardına gelen, birbirleriyle bağlantılı dalga etkileri yarattı.
Pandemi ve Online Satış Kanalları
Bu süreçte online satış platformlarının oldukça popüler hale geldiğini görebiliyoruz. Birçok işletme bu zor zamanlarda hayatta kalabilmek için hijyen kurallarına uyarak ürünlerini çevrimiçi pazarlamaya başladı. Düşük gelirli işletmelerin/girişimcilerin stoklama için finansal kapasitelerini daha da olumsuz etkileyen nakit para ve depolama kapasitesi eksikliği ile yüksek döviz kuru gibi birçok nedenden dolayı rutin iş harcamalarını sürdürmekte halihazırda zorlandıklarını belirtmek gerekmektedir.
Girişimcilerin işlerini devam ettirmek amacıyla, üretken varlıklarını satması, kısmi karantinalar sırasında işletmelerini ayakta tutabilmek için birikimlerini kullanmaları veya krediyle ürün alıp satmak gibi olumsuz başa çıkma stratejileri de dahil olmak üzere birçok yöntem benimsediğini gözlemleyebiliyoruz.
Girişimciler ve Post-COVID-19 Dönemi
İşletmeyi büyütmek, mallarını depolamak için ek bir depo kiralamak, çevrimiçi pazarlamayı kullanmak ve eski malzemeleri değiştirmek gibi yeni pazarlama yaklaşımlarını benimsemeye ihtiyaç duyabileceklerini öngörmekteyiz. Ayrıca, alıcılarla bağlantı kurmaları gerekebilir veya ürünlerini Türkiye’de yaşayanların zevkine uyacak şekilde pazarlamak ve tüketicilerini ev sahibi topluluğunu da kapsayacak şekilde genişletmek zorunda kalabilirler. Sokağa çıkma yasakları ve karantinalar sona erdiğinde her şeyin normale dönmesi ise en iyi ihtimal olarak karşımıza çıkmaktadır.