IDEMA Genel Müdür Yardımcısı
İhtiyaç Haritası Genel Koordinatörü
IDEMA Genel Müdür Yardımcısı ve İhtiyaç Haritası Genel Koordinatörü Ahmet Batat, COVID-19 salgınının küresel ekonomik etkilerini ve İhtiyaç Haritası’nın “Üretimi İyilikle Destekle Kampanyası” hakkında detayları Idema Haber okurları için yazdı.
Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Birimi (UNDESA) 1 Nisan 2020 tarihli “Dünya Ekonomik Durumu ve Beklentiler Bilgi Notunu” COVID-19 salgının küresel ekonomiye etkisine ayırdı. Rapora göre COVID-19 salgını en kötü senaryoda dünya ekonomisinde %0,9 daralmaya sebep olacak. En iyi senaryoya göre ise salgın öncesi beklenen %2,5’luk büyümenin özel tüketim ve yatırım harcamalarındaki daralma nedeniyle %1,2’ye gerileyeceği tahmin ediliyor.
Bazen oranlar ve istatistikler olan biteni görmek için yeterli olamayabilir. Bol sıfırlı, milyarlı, trilyonlu rakamlarla, yüzdelerle aslında bahsedilen büyüklüğü anlatabilmek kolay değil. Bu nedenle daha net bir anlatım için öncelikle %0,9 daralmanın boyutuna ve en çok etkilenenlere yakından bakalım.
En kötü senaryoda ne kaybediyoruz?
Global ekonomik büyüklük kabaca 86 trilyon dolar. En kötü perojeksiyonda bahsedilen %0,9’luk daralma 2020 yılında dünya ekonomisinin küçüleceğini ifade ediyor. Bir başka değişle, tüm dünya, 2019 yılında üretmiş olduğu değerden yaklaşık %1 daha az üretecek. Türkiye ekonomisinin büyüklüğünün 770 milyar dolar olduğunu göz önüne alırsak kabaca dünya ekonomisinden bir Türkiye’nin eksileceğini söyleyebiliriz. Matematiksel olarak %1’i küçük algılayabiliriz. Fakat, kayıp oldukça büyük. Bir yılda tüm Türkiye olarak ürettiğimiz toplam değere eşit.
Kimler kaybediyor?
Aslında hepimiz. Zengini, fakiri, gelişmiş, az gelişmiş ya da gelişmekte olan tüm ülkeler bu salgında kaybeden konumunda. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından 18 Mart 2020 tarihinde yayınlanan izleme notunda, salgın nedeniyle küresel işsizliğin 5,3 milyon (en iyi senaryo) ile 24,7 milyon (en kötü senaryo) artacağı tahmin ediliyor.
100’ün üzerinde ülkenin sınırlarını kapatmış olması, izolasyon ve karantina koşullarının insan etkileşimini sınırlandırması doğal olarak tüm ekonomileri olumsuz etkiliyor. Bu koşullar altında insan etkileşimine dayanan perakende ticaret, eğlence, konaklama ve ulaşım gibi ticari faaliyetlerin yer aldığı hizmetler sektörü en olumsuz etkilenenler arasında. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tahminine göre küresel düzeyde kadın istihdamının %58,6’sı hizmetler sektöründe; TÜİK 2019 İşgücü İstatistikleri’ne göre bu oran Türkiye’de %59. Sosyal güvencesiz ve düzensiz çalışma koşullarının kadın istihdamında daha yaygın olduğu ve sosyal izolasyon koşulları nedeniyle ev idaresinin geleneksel olarak kadınların görevi olarak algılandığını göz önüne alırsak salgının ekonomik etkilerinden kadınların şiddetli biçimde etkileneceğini söylemek zor olmayacaktır. Ne yazık ki eşitsizliklerin derinleşeceği bir dönem ile karşı karşıyayız.
Üretimi #İyilikle Destekle Kampanyası
Geçtiğimiz haftalarda RET Türkiye Direktörü Elçin Demirel ile yapmış olduğumuz kısa telefon görüşmesinde İhtiyaç Haritası ve RET işbirliği içerisinde bu konuya ilişkin neler yapabileceğimizi konuştuk. RET International kadınların işgücüne katılımını artırmak ve ekonomik bağımsızlıklarını kazanmalarına yardımcı olmak amacıyla ülkemizde çeşitli illerde atölyeler oluşturmuş durumda. 200’e yakın kadın bu atölyelerde harika ürünler üretiyor, kooperatif felsefesi ile birlikte kazanıyorlar. Mardin’de kurmuş oldukları doğal sabun üretim atölyesini geçtiğimiz son bahar ziyaret etme imkanı bulmuştum. %100 doğal ve yüksek kalite sabunlar başta olmak üzere diğer atölyelerde üretilen ürünler Leap Natural markası altında satışa sunuluyor.
Elçin ile yapmış olduğumuz görüşme sonrası İhtiyaç Haritası ve RET ekipleri salgın nedeniyle hijyen malzemelerine olan talebin artmış olduğu ve bu malzemelere erişimin mevcut gelir kaybı nedeniyle herkes için mümkün olmadığı bu dönemde, ihtiyaç sahipleri ile kadın üreticileri eş zamanlı destekleyebilecek bir model geliştirdi. Şanlıurfa’da pilot olarak başlayan “Üretimi İyilikle Destekle Kampanyası”, 600 hanenin sabun ihtiyacını RET’in Mardin doğal sabun atölyesinde üretilen sabunlar ile karşılanmasını amaçlıyor. İhtiyaç Haritası Sosyal Pazaryeri üzerinden satın alacağınız her bir paket sabun (bir paket 4 sabundan oluşuyor), ihtiyaç sahibi ailelere dağıtılıyor. Şimdiden ilk 100 paket sabun Şanlıurfa’ya ulaştı ve ihtiyaç sahiplerine dağıtımı gerçekleşti. Siz de kadın üreticileri destekleyerek ihtiyaç sahibi ailelere ulaşmak isterseniz İhtiyaç Haritası’nda yer alan Üretimi İyilikle Destekle ilanı üzerinden 40 TL’ye bir paket sabun satın alabilirsiniz.
Tecrübe ettiğimiz dönem zorlu olduğu kadar yeni bir yaşamı mümkün kılabilecek modeller geliştirmek için de fırsatlar sunuyor. Umarım bu dönem dayanışmanın, iş birliğinin temel değerlerimiz haline geldiği yeni bir başlangıca kapı aralar.