UNICEF ‘Çocuklar için Ölümcül bir Yolculuk: Kuzey Afrika’dan Avrupa’ya Uzanan Göç Yolu’ başlıklı raporunda, Kuzey Afrika’dan İtalya’ya uzanan Orta Akdeniz göç yolunda mülteci ve göçmen çocuklarla kadınlara yönelik cinsel şiddet, sömürü ve istismar olaylarının sürekli olarak yaşandığı konusunda uyardı. Raporda ayrıca kadın ve çocukların sıklıkla gözaltına alındığı da belirtildi.
UNICEF’in raporu, Sahra Altı Afrika’dan Libya’ya ve buradan da deniz yoluyla İtalya’ya tehlikeli bir yolculuk yapan mülteci ve göçmen çocukların karşılaştıkları son derece büyük riskleri ayrıntılı bir şekilde mercek altına alıyor. Araştırma kapsamında görüşülen mülteci ve göçmen çocukların dörtte üçü yolculukları sırasında yetişkinler tarafından şiddet gördüklerini ve tacize ya da saldırıya uğradıklarını belirtirken, görüşülen kadınların ve çocukların neredeyse yarısı ise yolculukları sırasında, çoğu zaman birden fazla kez ve farklı yerlerde olmak üzere, cinsel istismara uğradıklarını söyledi.
Geçtiğimiz yıl Libya’dan yola çıkarak Akdeniz’i aşmaya çalışan en az 4 bin 579 kişi, bir başka deyişle girişimde bulunan her 40 kişiden biri hayatını kaybetti. Ölenlerin en az 700’ünün ise çocuk olduğu tahmin ediliyor.
“Kuzey Afrika ile Avrupa arasındaki Orta Akdeniz bölgesinin çocuklar ve kadınlar açısından dünyanın en tehlikeli ve ölümcül göç yollarından biri” olduğunu söyleyen UNICEF Bölge Direktörü ve Avrupa Mülteci Krizi Özel Koordinatörü Afshan Khan, konuyla ilgili açıklamasında şu ifadelere yer verdi: “Bu yol büyük ölçüde kaçakçılar, insan tacirleri ve tek amaçları sığınabilecek bir yer bulmak ya da daha iyi bir hayata sahip olmak olan çaresiz çocukların ve kadınların durumundan çıkar sağlamak isteyenlerin kontrolü altında. Göç eden çocukların korunması ve durumlarından faydalanmaya çalışan saldırganların onlardan uzak tutulması için yasal yollara ve güvencelere ihtiyacımız var.”
Libya’daki göçmen kadınlar ve çocuklarla ilgili olarak 2016 yılı sonlarında yapılan bir araştırmada elde edilen veriler göç yollarındaki istismar olaylarının ürkütücü boyutlara ulaştığını ortaya koydu. Araştırma gerçekleştirildiğinde Libya’da 256 bin göçmen olduğu tespit edilmişti. Araştırma kapsamında kayıt altına alınan göçmenlerin 30 bin 803’ü kadın, üçte biri refakatsiz olmak üzere 23 bin 102’sinin ise çocuktu. Ancak gerçek rakamların bundan en az üç kat daha fazla olduğu düşünülüyor.
Çocuk ve kadınların büyük bölümü kaçakçılara yola çıkmadan önce ödeme yaptıklarını söyledi. Yaptıkları anlaşmalar sonucu çoğu borçlanmak zorunda kalarak istismara, kaçırılmaya ve insan ticaretine karşı savunmasız hale geldi.
Kadınlar ve çocuklar ayrıca Libya’da gerek hükümetin gerekse silahlı milislerin denetimindeki gözetim merkezlerinde aşırı kalabalık ve güç koşulların hüküm sürdüğünü ve yeterli yiyecek ve barınma imkanları bulunmadığını ifade etti.
“Çocuklar başka alternatif olmadığı gerekçesiyle hayatlarını kaçakçılara emanet etmek zorunda kalmamalıdır” diyen Khan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Göçün ardındaki nedenlerin küresel olarak ele alınması ve mülteci veya göçmen olsun yollardaki çocukların güvenli ve yasal geçişi için sağlıklı bir sistemin oluşturulması gerekiyor.”
UNICEF yerlerinden edilen çocuklar için altı maddelik bir eylem takvimi geliştirdi:
- Başta refakatsiz çocuklar olmak üzere çocuk mülteci ve göçmenlerin sömürü ve şiddetten korunmaları.
- Bir dizi pratik alternatiflerin geliştirilmesi suretiyle mülteci statüsünde ya da göç yolundaki çocukların gözaltında tutulması uygulamasına son verilmesi.
- Çocukların korunması ve onlara hukuksal statü kazandırılmasının en iyi yolu olarak ailelerin bir arada tutulması.
- Mülteci ve göçmen tüm çocukların eğitimlerini sürdürmeleri ve onlara kaliteli sağlık hizmetleri ile diğer hizmetlere erişim imkanları sağlanması.
- Kitlesel mülteci ve göçmen hareketlerinin altında yatan temel nedenlerinin ele alınması için baskı yapılması.
- Geçiş ve varış ülkelerinde yabancı düşmanlığı, ayrımcılık ve dışlama gibi unsurlarla mücadele edilmesi için önlemler alınması.