IBM Şirketinden Diane Melley, Forbes dergisinde yayınlanan yazısında makine ve insanların Dünya’yı nasıl daha yaşanılır hale getirebilir sorusuna cevap arıyor.
Dünyamız birtakım iç karartan zorluklarla yüz yüze. Ancak umutlu olmak için nedenler var. İnsan zihninin hayal gücü ve yaratıcılığıyla birlikte yapay zekâ, yeni ve daha iyi yöntemlerle “iyilik yapmamıza” yardımcı oluyor. Hastalıklar, doğal afetler, yaşlanan nüfus, kirlilik ve okuma-yazma oranının düşüklüğü gibi önemli sorunlara karşı bu yeni yeteneklerin kullanılmasıyla ilgili olarak iyimser bir bakış açısı oluşturmak mümkün.
IBM’in en son araştırmaları, toplumun refahı için yapay zekâ teknolojisinin uygulanmasında büyük bir ilerlemenin ve birçok ilham veren projenin altını çiziyor. Bu örnekleri göz önüne aldığımızda, akıllı bir şekilde kullanılan yapay zekânın bizim yaşam dönemimizin toplumsal değişim katalizörü olabileceğini düşünebiliriz.
Nedenlerini burada sıralayalım.
Nerede müdahale edileceğinin bilinmesi…
Çoğu serbest biçimli metin, resim ve konuşma gibi yapısal olmayan veriler olan büyük hacimli verilerden öngörüler çıkarma yeteneğiyle yapay zekâ, nerede harekete geçeceğimizi tam olarak belirlememize yardımcı oluyor. Örneğin, metal yerine sazlardan yapılmış çatıları analiz ederek, bir yardım kurumunun en fazla ihtiyaç sahibi olan yerleri belirlemesine yardımcı olabilir. Her hastanın tedavisi, sosyal yardım vakası ya da çevreye etki değerlendirmesinden ders çıkarabilmesi sayesinde yapay zekâ, erken dönemde müdahaleye ve geniş çapta iyileştirmeye yol açabilecek modelleri belirlememizde kullanılabilir.
İnsanların doğru şeyi yapması için motive edilmesi…
Tüm popülasyon ya da ekosistem hakkında öngörüler üretmesinin yanında yapay zekâ teknolojisi, son derece kişisel de olabilir. Bu derin anlama becerisiyle “akıllı danışmanlar”, uzmanların dahil olmak isteyen her bir bireye hitap edebilmelerinin yollarını bulmalarına yardımcı olur, tıbbi önerilere uymamız, çalışmalarımızı sürdürmemiz, daha çevre dostu ürünleri seçmemiz, riskli davranışları önlememiz ya da gerektiğinde önlemler almamız konusunda bizi motive eder. Örneğin bir eczane, hangi tür anımsatıcıların bir kişinin reçete edilen ilaçları almasını teşvik ettiğini ve doğru aralıklarda hekim ziyaretini planlamasını sağladığını, zaman içinde öğrenmek üzere yapay zekâyı kullanabilir.
Ortak yaşam deneyimlerinden yararlanılması…
Yardım amaçlı olarak kitlelerin katılımıyla fon oluşturuyor, sosyal yardım toplama etkinliklerine katılıyor, atıl olan bilişim gücünü bilimsel araştırmaları geliştirmek için kullanıyoruz. Ancak artık kişisel “yaşam deneyimlerimizle”, bunları daha çok ve yaygın yararlar sağlamak üzere kullanacak, güvenli yapay zekâ sistemlerine katkıda bulunmayı seçebiliriz. Bunun için de gizlilikten ödün vermemize gerek yok. Evlat edinilmiş bir çocuk, işsiz kalmış bir çalışan ya da zararlı madde kullanan birine yapılan her müdahale, benzer durumlardaki diğer kişilere daha iyi nasıl yardımcı olabileceğimizi öğrenmemize yardımcı olur.
İyiliğe ulaşmak için güçlerin birleştirilmesi…
Sosyal hizmetler, eğitim, sağlık, kamu güvenliği ve çevrede toplumsal sorunlarla ilgili ilerleme birbiriyle bağlantılıdır. Kurumlar ve kuruluşlar genelinde şeffaflığın teşvik edilmesi ve farklı veri kaynakları arasındaki boşlukların doldurulmasıyla yapay zekâ çözümleri, iş birliğini kolaylaştırabilir ve daha başarılı sonuçlar sağlayabilir.
Bir alanda bir sorunun çözülmesi başka bir alandaki soruna yardımcı olabilir. Örneğin, mahalle parklarında güvenliğin iyileştirilmesi daha çok egzersiz yapılmasının ve daha sağlıklı yaşamların önünü açar. Ruh sağlığı, madde bağımlılığı, yoksulluk ve kirlilik gibi toplumsal sorunlar, kurumsal ya da veri siloları yerine ekosistemlerde daha başarılı bir biçimde ele alınır.
Yeni kariyer fırsatlarının yaratılması…
En sonunda bu teknolojileri kullanmayacak bir görev alanı veya meslek dalı düşünülemez. Bazı çalışma alanlarını otomatikleştirirken, buharlı motordan internete kadar diğer dönüşüm teknolojilerinde olduğu gibi, yapay zekânın da daha çok iş olanağı yaratmasını bekliyoruz. Bu sistemlerle etkin bir biçimde ortak olmak için daha çok insanı gerekli teknoloji becerileriyle hazırlamaya odaklanmamız gerekiyor.
İnsan ve makine yeteneklerinin en iyi birleşimiyle bile uzun yıllar boyunca bu karmaşık sorunlar için kapsamlı çözümlerin getirildiğini göremeyebiliriz. Ancak ilerleme kaydediyoruz. Bu araştırmadaki örnekler, yapay zekâ yeteneklerinin ne kadar hızlı geliştiğini gösteriyor. En önemlisi, bu ön gelişmeler ve başarılar insanların daha güvenli, sağlıklı ve adil bir dünya için umut beslemesine zemin hazırlıyor.