Science dergisinin yayınlamış olduğu rapora göre; Dünya çapında önlem alınmazsa; 2040 yılına gelindiğinde 1,3 milyar ton plastik atığın çevreye saçılması bekleniyor.
Leeds Üniversitesi’nden Dr. Costas Velis, oranın “şaşırtıcı” olduğunu fakat bu gidişatı durdurabilecek teknolojiye ve imkana sahip olduğumuzu söylüyor. “Bu, 20 yıl içinde nasıl bir tabloya sahip olacağımıza dair yapılmış ilk kapsamlı değerlendirme. Bu kadar büyük oranda atığı kafamızda resmetmek çok zor olacaktır ama açıklayıcı olması adına şu örneği verebilirim; tüm plastikleri düz bir yüzeye yaydığımızı hayal edersek Birleşik Krallık’ın 1,5 katı büyüklüğünde bir yer kaplayacaktır. Aslında bu karmaşık bir hesaplama çünkü plastikler dünyanın her yerindeler ve her yerde kullanım amaçları farklılık gösteriyor. ”
Bu karmaşık sorunu sayılara dönüştürebilmek için araştırmacılar; dünyanın dört bir yanında plastik üretiminin, kullanımının ve atıklarının izini sürdüler. Gözlemleri sonunda araştırmacı ekip, gelecekte dünyayı bekleyen plastik kirliliğini tahmin etmek için bir model oluşturdular. Plastik üretiminde ve geri dönüşüm miktarında önemli bir değişiklik olmaması durumunda önümüzdeki 20 yıl içerisinde 1,3 milyar tonluk bir kirlilikle karşı karşıya geleceği tahmin ediliyor.
Bununla birlikte araştırmacıların modeller üzerinde yaptıkları; plastik üretim oranını düşürmek, geri dönüşümü artırmak ve plastik yerine başka malzeme kullanmak gibi küçük değişiklikler, gelecekte bizleri bekleyen bu felaket tablosunu iyileştirmeye yetiyor.
Araştırmaya fon sağlayan ABD merkezli Pew Vakfı’ndan Winnie Lau’nun BBC Haber’e vermiş olduğu röportajında, her türlü çözümün değerlendirilmesi hayati önem taşıdığını söylerken “Eğer bunu yaparsak, okyanuslara dökülecek plastik atık miktarını 2040’a kadar %80 azaltabiliriz.” diyerek sözlerine ekleme yapıyor..
Ön görülen kirliliğin önüne geçebilmek için araştırmacılar da bazı tavsiyelerde bulunuyor;
- Plastik üretimi ve tüketimindeki artışı azaltmak.
- Plastik yerine kağıt veya doğada kaybolan malzemeler kullanmak.
- Geri dönüştürülebilir paketler ve ürünler tasarlamak.
- Düşük ve orta gelirli ülkelerde atık toplamayı hızlandırmak ve resmi yolların dışında atık toplama ve geri dönüşüme destek vermek.
- Plastik atık ihracatını azaltmak.
Sorunun kökten çözümü yok!
Ancak Dr. Velis, “Tüm tavsiyeler uygulansa bile” önümüzdeki 20 yıl içerisinde 710 milyon ton ekstra plastik atığın çevreye bırakılacağını söylüyor. Bu sorunun henüz kökten çözülebilecek bir yolu bulunmuyor.
Tüm bunların yanında çalışmanın vurguladığı ve genellikle gözden kaçan bir konu daha yer alıyor; Güney Yarımküre’de tahminen 2 milyar insanın, atık işleme ve geri dönüşüm imkânlarına erişimi bulunmuyor. Bu konu için ise Dr. Velis; “Bu insanlar, çöplerinden kurtulmak zorundalar. Dolayısıyla çöplerini yakmak ya da bir yere boşaltmaktan başka seçenekleri yok.” diyor.
Geri Dönüşümün İsimsiz Kahramanları: Çöp Toplayıcıları!
Dünya çapında plastik atıkların azaltılmasında çok büyük rol oynamalarına rağmen yaklaşık 11 milyon çöp toplayıcısı -düşük gelirli ülkelerde dönüştürülebilir malzemeleri toplayan ve satan kişiler- genellikle en temel haklarına ve güvenli çalışma koşullarına sahip değiller.
“Çöp toplayıcılar, geri dönüşümün isimsiz kahramanları. Onlar olmasaydı sularımıza giren plastik miktarı günümüze oranla çok daha fazla olacaktı.” diyen Dr. Velis sözlerine “Yetkililer, çöp toplayıcılarını desteklemeli ve çalışma koşullarını iyileştirmeli. Güvenli çalışma koşullarında çalışmaları atık sorununun çözümünde hayati rol oynuyor.” diyerek son veriyor.
Kaynak: BBC.com