Eğitimciler ve araştırmacılar erken okuryazarlık deneyimlerinin çocukların bilişsel ve dil gelişimi için önemli olduğunu kabul ediyorlar. Geçtiğimiz 30 yıl içinde, çocukların okuryazarlık becerilerini geliştirmek adına güçlü bir hareket oluşmuş durumda.
Çocukların erken okuryazarlık becerilerinin okulda ve daha sonraki yaşamlarında nasıl başarılara öncülük ettiği göz önünde bulundurulmalı. Ebeveynler kelime oyunları oynatarak, kitaplar okuyarak, şarkılar ve tekerlemeler söyleyerek bunu gerçekleştirebilir. Ancak buna ek olarak ebeveynler erken STEM (bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik) becerilerini de geliştirmeliler. Küçük çocuklar meraklı oldukları ve kendi ortamlarını keşfetmek istedikleri için erken çocukluk dönemi, STEM becerilerini geliştirmek için doğal bir başlangıç noktası. Çocuklar çok kabiliyetli STEM öğrenicileridir ancak onların bu bilgi ve becerileri ebeveynler tarafından büyük ölçüde göz ardı edilir.
1.Çocukları Bir Şeyleri Fark Etmeleri İçin Teşvik Edin
Mevsimlerdeki değişiklikler, bitkilerin tomurcuklanması veya rüzgar gibi çevrenizdeki şeyleri fark edin. Çocuklar genellikle yetişkinlerden daha fazla gözlemcidir. Gözlemlediğiniz şeyleri çocuklarınızla paylaşın. ‘Fark etmek ve gözlemlemek’ odaklı bir dil kullanın. Gözlem en temel bilimsel süreçtir. Hipotezler oluştururuz ve gözlemlerden veriler toplarız. Pratikle, çocuklar genel özellikleri fark etmekten daha detaylı veya bilimsel özellikleri fark edebilirler.
2.Çocukları Gördükleri ve Yaptıkları Şeyleri Tanımlamalarına Teşvik Edin
Çocuklardan gördükleri şeylerin özelliklerini açıklamalarını isteyin. Örnek olarak çocuğunuz bir uğur böceği gördüğü zaman hangi renk, şekil ve boyutlarda olduğunu tarif etmelerini isteyin. Benzer şekilde, çocuğunuz bir şeyler inşa ettiğinde ne yaptığını açıklamalarını isteyin. Anlattıklarını yeniden ifade edebilir, sözlerini genişletebilir, kelime hazinelerini arttırabilir ve dilini kullanma güvenini arttırabilirsiniz. Tahmin, deneme ve ölçüm gibi kelimeleri kullanın. Sadece belirli dil sosyalleşmesi türlerine sahip olan çocukların daha sonraki yaşamlarında STEM’i öğrenme ve çalışma olasılıkları oluyor.
3. ‘Neden’ Soruları Yerine ‘Ne’ Sorularını Sorun
Çocuğunuzun ne yapabileceğine odaklanan sorular sorun. Bu, çocuğunuzun sorulara güvenle cevap vermesine ve başarıyı deneyimlemesine yardımcı olacaktır. Örnek olarak; “Baloncuklara ne oluyor?” yanıt vermek için “Neden baloncuklar birbirine yapışıyor?” ’dan daha kolaydır bu da çocuğunuzla konuşmanıza katkıda bulunur. Konuşmayı ve öğrenmeyi uzatmak, çocukların cevaplayamadığı sorularla kapatmamak istiyoruz. İlk aşamada çocukların cevaplayabileceği soruları sormalıyız.
4.Çocukları Tekabül Kavramını Kullanarak Saymaya Teşvik Edin
Çocukların saymaktan fazlasını yapabilmeleri gerekir. Bunun anlamını bilmelidir: “Bir” bir nesneye eşittir, “iki” iki nesneye eşittir, “üç” üç nesneye eşittir, vs. Örneğin çamaşırları sererken BEŞ tane mandal veya kek yaparken İKİ yumurta isteyerek bu beceriyi kolaylıkla geliştirebilirler. Masa oyunları da çocuklara yardımcı olmak için harikadır.
5.Çocukları çevrelerindeki boşluk hakkında düşünmeye teşvik edin
Örnek olarak, hayvanat bahçesinin haritasına bakıyorlarsa onlara nerede olduğunuzu sorun. Yüzme derslerine giderken nasıl gideceğinizi sorup sizi yönlendirmelerini isteyin.
Okul gibi düzenli olarak gittiğiniz bir yere giderken belirgin yerleri hatırlamalarını söyleyin. Yatak odasının resmini göstererek mutfağın nerede olduğunu anlamasına yardımcı olun. Araştırmalara göre, mekansal beceriler ve STEM beceriler arasında çok net bağlantılar var.
Erken Yıllar Öğrenme Çerçevesine uygun olarak, çocukların kendilerine güvenmelerini ve ilgili öğreniciler olmalarını istiyoruz. Çocukların, STEM dilini anlamalarının ve konuşmalarının yanı sıra onların STEM’i yapabildiklerini de hissettirmemiz gerekir. Ebeveynler için okuryazarlık materyallerinin aksine, çocukların erken dönem STEM becerilerinin nasıl geliştirileceği konusunda çok az kaynak bulunmaktadır. Ebeveynlerin pahalı oyuncaklar, bilim setleri veya çalışma kitapları almasına gerek yok. Günlük yaşamda ebeveynlerin bu becerileri geliştirmeleri için birçok fırsatı vardır, bunların sadece farkında olmaları gerekir. Çocukların okulda STEM hakkında bilgi edinmesini beklemek, çocukların okuma yazmayı öğrenmek için okula başlamalarını beklemek gibi ‘çok geç’. Ebeveynler, çocuklarının genç yaşlardan itibaren yetenekli ve kendinden emin STEM öğrencileri olmalarına yardımcı olabilirler.