Bakü’de düzenlenen COP29 zirvesi, 33 saatlik müzakerelerin ardından sona erdi ve gelişmiş ülkeler, gelişmekte olan ülkelere iklim mücadelesi için yıllık 300 milyar dolarlık bir finansman sağlamayı kabul etti.
2009 yılında ülkelerin verdiği 100milyar dolarlık yeşil fon sözünün sona ereceği 2025 yılına yaklaşırken, bu yılki COP29’da gelişmekte olan ülkelerin yeşil dönüşüm için gerekli finansal desteği alması gerektiği vurgulandı. Ancak, söz konusu yeşil fon, gelişmiş ülkeler tarafından gelişmekte olan ülkelere sağlanan karşılıksız bir yardım değil, bir kredi. Bu fonu ödemeyi kabul eden gelişmiş ülkeler, dolaylı olarak geçmişteki karbon salınım sorumluluklarını da üstlenmiş oldular.
Alınan iki önemli karar, 2035 yılına kadar iklim finansmanının yıllık 100 milyar dolardan 300 milyar dolara çıkarılması ve kamu ile özel sektör kaynaklarının birleşerek yıllık 1,3 trilyon dolara ulaşması gerektiğini öngörüyor. Ancak bazı gelişmekte olan ülkeler, bu hedeflerin, iklim değişikliğinin hızla artan etkileri karşısında yetersiz kaldığını savundular.
Eleştiriler ve Küresel İhtiyaçlar
Gelişmiş ülkeler, 100 milyar dolarlık mevcut fonun üç katına çıkarılmasının önemli bir ilerleme olduğunu savunsa da, gelişmekte olan ülkeler bu miktarın yeterli olmadığını belirtti.
Hindistan, yeni fonu “yetersiz” bir çözüm olarak değerlendirirken, Küçük Ada Devletleri, deniz seviyelerinin yükselmesi nedeniyle adalarının su altında kalma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu ve bu tür bir anlaşmanın onların ihtiyaçlarını karşılayamayacağını ifade etti. Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), anlaşmayı yetersiz bir uzlaşma olarak nitelendirdi.
Kararlar ve Öngörüler
COP29’da karbon piyasalarıyla ilgili önemli adımlar atıldı ve Paris Anlaşması’nın uygulama süreçlerinin büyük ölçüde tamamlanması sağlandı. Ayrıca, iklim gözlemlerindeki veri eksikliklerini gidermek için Birleşmiş Milletler Sistemi’ne 100 milyon dolardan fazla ek katkı sağlanması kararlaştırıldı. 2024 yılı itibarıyla küresel temiz enerji yatırımlarının 2 trilyon doları aşması bekleniyor.
COP29, ev sahibi Azerbaycan’ın fosil yakıtlar konusunda hala büyük bir bağımlılığı olmasından dolayı eleştirildi. Ayrıca, Çin gibi yüksek emisyonlara sahip ülkelerin hâlâ “gelişen ülke” kategorisinde yer alması ve bu ülkelerin daha fazla sorumluluk üstlenmesi gerektiği görüşü de gündeme geldi.
Zirvede iklim aktivistlerinin sesleri daha fazla duyuldu. Gelişmekte olan ülkeler ve sivil toplum kuruluşları arasında işbirliği ve hak savunuculuğu önemli bir yer tuttu. Aktivistler, iklim değişikliği ile mücadelede daha acil adımlar atılması gerektiğini vurguladı.
Sonuç olarak, COP29, iklim finansmanı konusunda önemli bir adım atsa da, bu adımın küresel iklim krizini çözmeye yeterli olup olmadığı hala tartışma konusu. Birçok ülke ve aktör, bu anlaşmanın daha fazla finansal kaynak ve somut adımlar gerektirdiğini savundu.
COMMENTS