Dünyadaki plastik kirliliğini önlemek için 29 Ekim 2018’de, Ellen MacArthur Vakfı ve BM Çevre Programı iş birliği ile “Yeni Plastik Ekonomi Küresel Taahhüdü” (New Plastics Economy Global Commitment) başlatıldı.
Plastikle ilgili problemlerimiz okyanuslarımıza, nehirlerimize ve plajlarımıza ulaşmadan çok daha önce başlıyor. Plastik atık ve plastik kirlilik gibi kavramlar, ürünlerin kullanıldıktan sonra ne olacağını önemsemediğimiz bozuk bir sistemi işaret ediyor. Bu da, her dakika bir kamyon dolusu plastiğin okyanusları kirletmesiyle sonuçlanıyor. Dünya çapındaki plastik kirliliğinin önüne geçmek için Ellen MacArthur Vakfı, Yeni Plastik Ekonomi Global Taahhüdü isimli bir kampanya başlatarak kirliliğin engellendiği ve doğal sistemlerin yeniden üretildiği ekonomik kalkınmaya tamamen farklı bir yaklaşım getirdi. Bu kampanyanın arkasında markalar, yatırımcılar, sivil toplum örgütleri ve üreticilerden oluşan 250 imza bulunuyor. Dünya çapında üretilen plastik ambalajların %20’sini temsil eden işletmeler şimdiden taahhüdü imzalamış durumda. Danone, H&M grubu, L’Oréal, Mars şirketi, PepsiCo, The Coca-Cola Company ve Unilever gibi tanınmış şirketlerin yanı sıra; Amcor ve Novamont gibi plastik üreticileri imzaladı. Sadece şirketler değil, taahhüdü 12 hükûmet ve 40 üniversite de onayladı. Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) tarafından desteklenen taahhüt, Dünya Ekonomik Forumu ve Tüketici Ürünleri Forumu tarafından da onaylanmıştır.
Eğer plastik konusunda çevreden ödün vermeden ve önemli ekonomik kayıplara yol açmadan getirebileceği faydalardan yararlanmaya devam etmek istiyorsak, tüm plastik sistemini ortak bir “taahhüt” etrafında buluşmamız gerekiyor;
1- İhtiyacımız olmayan plastiği ortadan kaldırmalıyız. Plastik pipetlerden, çatal-bıçak takımlarından ve bardaklardan tutun gereksiz paketlenen her şey daha iyi alternatiflerle değiştirilmeli.
2- Yenilik yapmalıyız. İhtiyacımız olan tüm plastikler güvenli bir şekilde tekrar kullanılabilir, geri dönüştürülebilir veya kompostlanmak üzere tasarlanmalı.
3- Kullandığımız her şeyin devir daimi sağlamalıyız. Üretilen plastiğin ekonomide kalması ve atık haline gelmemesi gerekli.
Bu yenilikleri finanse etmek, plastikleri toplamak ve yeniden işlemek için gereken yeni altyapıya sermaye sağlamak hayati önem taşıyor. Bir düzine finans kurumundan ve beş girişim sermayesi fonu bu konuda taahhüdü destekliyor. Küresel Taahhüt, mümkün olduğu kadar sağlam ve şeffaf olacak şekilde tasarlanmış bu da ölçülebilir hedefler koydukları anlamına geliyor. İmzacıların hedeflerine ulaşmak için kaydettikleri ilerlemeyi yıllık olarak kamuoyuna bildirmeleri gerekiyor. Bunu yapmayanların statüsünün iptal edilme ihtimali olacak. Hedefler her 18 ayda bir gözden geçirilecek ve önümüzdeki yıllarda giderek daha da iddialı hale gelecek.
Buradaki asıl soru; plastik kirliliği olmayan bir dünyanın mümkün olup olmadığı değil, bunun gerçekleşmesi için birlikte neler yapabileceğimizdir.