Fas Hükümeti’nin mültecilerin kooperatif kurmalarına izin vermesinin ardından bir grup Yemenli arkadaş, mülteci ve yerel çocuklar için “Umut” adlı bir anaokulu açtı.
Fas’ın başkenti Rabat’ın 40 kilometre kuzeyinde bulunan Kenitra’da kurulan anaokulu, parlak ve pastel tonlu boyanmış 3 katlı binası ile diğer komşuları arasında öne çıkıyor. Ülkenin ilk mülteci kooperatifi olarak kurulan anaokulunun adı “Umut” oldu.
Anaokulundaki Faslı ve Yemenli çocuklar, çizgi film karakterleriyle dekore edilmiş, yılın aylarını Arapça ve Fransızca olarak gösteren yaprak şeklindeki tabelalar bulunan oyun odasında oyunlar oynuyor. Çocukların okulu bittikten sonra anaokulunun Yemenli ve Faslı personelleri mülteci ve yerel aileler ile sohbet ediyorlar.
Kız kardeşini almak için gelen 16 yaşındaki Faslı bir kız, “Annem, kız kardeşimi bu anaokuluna kaydetmeyi seçti çünkü Yemen kooperatifi klasik Arapça’yı erken yaşlarda öğretiyor ancak Fas’taki anaokulları yerel lehçemiz olan Darija’yı konuşmaya eğilimliler.” diye belirtiyor.
Fas, 50’den fazla ülkeden yaklaşık 7000 mülteci ve sığınmacıya ev sahipliği yapıyor. Ülkedeki en kalabalık mülteci grubunu ise 3,000’den fazla nüfusuyla Suriyeliler oluşturuyor. Bu sayıyı 530 kişiyle Yemenliler takip ediyor.
Kraliyet, birçok ülkeye transit geçiş için ev sahipliği yapıyor ancak son yıllarda Sahra altı Afrika ve Orta Doğu’dan gelen mülteciler için yeni bir varış yeri haline gelmiş durumda. Kral Muhammed’in talimatları doğrultusunda Eylül 2013’te bu eğilimi kabul eden hükümet, yeni bir göç ve iltica politikası benimsedi. Bu politika, Fas’taki mültecilerin eğitime, sağlık hizmetlerine ve iş piyasalarına erişebilmelerini sağladı. 2016 yılında, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği yerel partneri olan BM Mülteci Ajansı, mültecilerin sürdürülebilir geçim kaynakları arayan diğer mültecilere fayda sağlayan kooperatifler kurmalarına izin veren değişiklikler oluşturuğunu belirtti.
Faslı Küçük İşletmeleri Destekleme Derneği (Amappe) program yöneticisi Oualid Chourak “Kooperatifler mülteciler için faydalıdır. Üstelik yeni yasa, diğer iş türleriyle olan rekabette bir avantaj olarak vergi muafiyetini sağlıyor. Ayrıca mikro kredi programlarına da erişim sağlıyor.” diye belirtti.
Umut Anaokulu kooperatifinin başkanı 45 yaşındaki Abdullah, aslen Yemen’in Amran şehrinden. 2016 yılı başlarında Fas’a ekonomi alanında doktora yapmak için gelmişti ancak yakın bir gelecekte memleketine güvenli bir şekilde dönemeyeceği anlayınca mülteci olarak kayıt oldu. Kendi kendini geçindirmeye ihtiyacı olduğunu fark eden Abdullah, Kenitra’da Yemenli arkadaşlarından bazılarına akademik geçmişlerini kullanacak bir kooperatif kurma fikriyle yaklaştı.
“Neden hepimizin ihtiyaçlarını karşılayabilecek ve eğitim alanındaki uzmanlığımızı da kullanabileceğimiz bir projeye başlamayalım ki diye düşündüm.” dedi ve nisan 2017’de Amappe’nin yardımıyla idari gereksinimleri yerine getirdikten sonra, “Umut Anaokulu” kapılarını açtı. Anaokuluna toplam 25 Faslı ve Yemenli çocuk katıldı. Anaokulunda sekiz Yemenli ortağın yanı sıra öğretmen, kreş asistanı, idari personel ve hademe olmak üzere yedi yerel personel de çalışıyor.
Abdullah, “Okulumuz Fas eğitim sistemini takip ediyor ve çalışanlarımız için dürüstlük, şeffaflık, nezaket ve saygı değerlerini teşvik ediyoruz.” dedi. Abdullah ve ortaklarının kooperatifi zamanla ilk ve ortaokul olacak şekilde genişletme planları da var. Bunun için de Eğitim Bakanlığı’ndan yetki almayı beklediklerini ayrıca bilgisayar gibi eğitim araçları için daha fazla kaynağa ihtiyaçları olduklarını belirttiler.