Uluslararası alanda en büyük kalkınma odaklı haber ve bilgi platformu olan Devex, “Dijital aktivizm: Toplumsal hareketleri ve hümanizmi dönüştürmek” haber dosyasında aktivistlere ve insani yardım kuruluşlarına sağlık hizmeti sunma, yardımları koordine etme ve eşitliği savunma konusunda yardımcı olan Orta Doğu, Türkiye ve Afrika’daki girişim ve platformlara yer verdi.
Haber dosyasında, Türkiye’den Dr. Ali Ercan Özgür (İhtiyaç Haritası Kurucu Ortağı) , Sudan’dan Dr. Sara Abdelgalil (Doktor ve aktivist), Kamerun’dan Bandy Kiki (Yazar, aktivist ve girişimci) deneyimlerini paylaştı.
idemahaber olarak, dosyanın Türkçe çeviri haberini hazırladık.
“Dijital aktivizm: Toplumsal hareketleri ve hümanizmi dönüştürmek”
Teknoloji, artan iletişim ve yenilikçi dijital araçlarla birlikte kalkınma alanında karşılaşılan birçok ihtiyacın karşılanmasına da yardımcı oluyor.
Sosyal medya genel olarak, Afrika, Orta Doğu ve Türkiye’de ilgi görürken, dijital platformlar da sağlığın geliştirilmesi, yoksulluğun ortadan kaldırılması ve eşitliğin savunulması ile ilgili Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarını desteklemek için kullanılıyor.
Facebook, Instagram ve WhatsApp gibi Meta araçları, bölgedeki aktivistleri ve insani yardım çalışanlarını güçlendiriyor; bireylerin eğitimlerini gerçekleştirmek, paydaşları organize etmek, ötekileştirilen toplulukları güvenli dijital alanlarda desteklemek, sosyal ve politik değişimi teşvik etmek için mesafeleri kaldırarak bağlantı kurmaya yardımcı oluyor.
Türkiye’deki insani yardımın ve gönüllülerin koordinasyonu
“WhatsApp ile deprem bölgesinin farklı yerlerindeki insanların ihtiyaçlarını toplayabildik.” – Dr. Ali Ercan Özgür, İhtiyaç Haritası Kurucu Ortağı
Sorunun çözümüne yardımcı olmak amacıyla 2015 yılında kurulan, kar amacı gütmeyen bir sosyal girişim olan İhtiyaç Haritası’nın Kurucu Ortağı Dr. Ali Ercan Özgür’e göre, Türkiye’deki yardım dağıtımının şeffaflıktan yoksun bir tarihi var.
Meta’nın sosyal medya araçları, insani yardım da dahil olmak üzere her türlü ihtiyacı olan kişi ve kuruluşları, destekçi kuruluş veya bireylerle buluşturmak için harita tabanlı bir platform kullanan İhtiyaç Haritası’nın büyümesi ve işlemesi için oldukça önemliydi.
İhtiyaç haritası, 2015’teki lansmanından bu yana toplulukların lokasyona özel ihtiyaçlarını paylaşmak ve müdahalede gönüllülerden ve personelden oluşan uluslararası ekibini koordine etmek için Facebook, WhatsApp ve Instagram’ı kullanıyor.
Dr. Ali Ercan Özgür, “Sosyal medya platformlarıyla büyüdük” diyor. “Küçük bir köy okulunda müzik enstrümanı ihtiyacı görürseniz, halledebilecekseniz halledersiniz. Eğer yapamıyorsanız ağınızla paylaşmaya başlarsınız.”
İhtiyaç Haritası, Türkiye’de 2023 Kahramanmaraş depremi sonrasında müdahalesini hızlandırmak için Insider tarafından kendisi için geliştirilen bir WhatsApp chatbot kullandı. Bu chatbot, depremden etkilenen farklı bölgelerdeki insanların ihtiyaçlarına ilişkin İhtiyaç Haritası’nın bilgi toplamasını hızlandırarak depolarındaki gönüllülerin ayakkabı, yiyecek, çadır vb. çeşitli ürünleri tedarik etmeye başlamasına olanak tanıdı.
Yakın zamanda İhtiyaç Haritası, Eylül ayında Fas’ta meydana gelen depreme müdahaleyi desteklemek üzere Türkiye’nin ötesine geçti. Ayrıca Londra’daki “London’s Community Kitchen” aracılığıyla dezavantajlı bölgelere gıda dağıtımına başladı ve şimdi faaliyetlerini İspanya, İtalya ve Şili’ye kadar genişletiyor.
Sudan’da çocukların hayatlarını kurtarmak ve insan haklarını korumak
“WhatsApp ve Facebook olmasaydı devrim sırasında yaptığımız pek çok işi yapamazdık.” – Dr. Sara Abdelgalil, Sudan diasporasındaki İngiltere merkezli doktor ve demokrasi aktivisti
Britanyalı-Sudanlı çocuk doktoru ve insani yardım aktivisti Dr. Sara Abdelgalil, Sudan’da sağlık hizmetlerine erişimin savaşın başladığı Nisan ayından bu yana son derece sınırlı olduğunu belirtiyor. Bu durumun, kıtlık, hasarlı altyapı ve kötü yönetimle birleştiğinde, çocukları kolera vb. hastalıkların yanı sıra alerji ve akrep sokmalarına karşı daha savunmasız hale getirdiğini ekliyor.
Abdelgalil, Meta araçlarının Sudan’da demokrasiyi teşvik etme ve savaştan etkilenen ülkedeki çocuklara teletıp (uzaktan teşhis, dijital platformlarla bilgilendirme vb.) sağlama çalışmalarında paha biçilmez değerde olduğunu kanıtladığını söyledi.
Sudan diasporasından Abdelgalil ve diğer gönüllü doktorlar, teletıp hizmetleri sağlamak, bakımı koordine etmek ve sahada ilaç tedarik etmek için WhatsApp’ı kullanıyor. “O platform olmasaydı bunu yapamazdım.” diyor. Abdelgalil, Sudan’daki stajyer doktorları Facebook ve WhatsApp aracılığıyla Telegram ve Zoom gibi diğer dijital araçlarla birlikte simülasyona dayalı eğitimlerle destekliyor.
COVID-19 sırasında, o zamanlar Birleşik Krallık Sudan Doktorlar Birliği’nin başkanı olan Abdelgalil, ülke dışında yaşayan Sudan asıllı tıp uzmanlarının Sudan’daki meslektaşlarını desteklemek için oksijen tüpleri bağışı da dahil olmak üzere Meta araçlarını kullandığını söyledi.
Sudan Profesyoneller Derneği’nin sözcüsü olarak Abdelgalil, aynı zamanda hak ihlallerine uğrayan aktivistlerin haklarını savunmak, organize olmak ve farkındalık yaratmak için Facebook ve WhatsApp’ı da kullandı. “Kendimi devrimin tanığı olarak görüyorum.” diyor ve “WhatsApp’ın uçtan uca şifrelenmiş olması bize koruma sağladı.” diye ekliyor.
WhatsApp ayrıca diaspora katılımını ve etkisini artırmayı amaçlayan bir danışmanlık şirketi olan Shabaka’nın Sudan odaklı kriz koordinasyon birimine liderlik eden çalışmalarında Abdelgalil’i de destekledi. Shabaka, ülkenin insani krizine verdikleri tepkiyi anlamak ve sahadaki müdahale ekipleriyle koordinasyon kurmalarına yardımcı olmak amacıyla Birleşik Krallık’taki Sudan diasporasının ilk haritasını kısa süre önce tamamladı.
Kamerun’daki LGBTQ+ toplulukları için eşitliği savunmak
“Platformun sizin faydanıza olacak şekilde çalışmasını nasıl sağlayacağınızı bilmeniz gerekiyor.” – Bandy Kiki, Kamerunlu yazar, LGBTQ+ aktivisti ve girişimci
LGBTQ+ haklarını savunmak ve memleketi Kamerun’daki zulüm konusunda farkındalık yaratmanın yanı sıra güvenli tartışmalar oluşturmak için Meta araçlarını kullanan sosyal medya fenomeni Bandy Kiki, “Görünür olmak ve eşcinsellikle ilgili yanlış bilgilere meydan okumak işimin temel bir parçası.” diyor. Kamerun’a olan uzaklığı göz önüne alındığında – Kiki 2011’den beri İngiltere’de yaşıyor – “Forumlar ve destek ağları ve dijital araçlar olmadan bu imkansız olurdu.” diyor.
Kiki, “Facebook, Instagram ve WhatsApp, biz aktivistlere ses verme olanağı sağlıyor.” diyor. “Daha geniş bir kitleye ulaşabiliyorsunuz, bazen anonim olarak konuşabiliyorsunuz, güvenli alanda kalarak bir şeyler söyleyebiliyorsunuz. Bölgeler ve ülkeler arasındaki sohbetlere katılabiliyorsunuz.” diye ekliyor.
WhatsApp’ın şifreli yapısının, eşcinsel ilişkilerin tabu olduğu veya suç sayıldığı ülkelerdeki LGBTQ+ topluluklarının daha güvenli iletişim kurmasına olanak tanıdığını söylüyor. “WhatsApp’ı bilgi paylaşmak, organize olmak ve krizlere müdahale etmek ve kaynakları paylaşmak için kullanıyoruz.” diyor. Kiki, “WhatApp, ücretsiz ve Wi-Fi erişimi olan her yerde kullanılabiliyor. Bu sayede çoğu “yoksulluk içinde yaşayan” LGBTQ+ bireyler için daha erişilebilir oluyor.” diye ekliyor.
Kiki, 2021’de Kamerun’da “eşcinselliğe teşebbüs etmekle” suçlanan ve beş yıl hapis cezasına çarptırılan ancak daha sonra temyiz üzerine serbest bırakılan iki trans kadına destek amacıyla bir GoFundMe kampanyasını paylaşmak için Facebook ve Instagram’ı kullandı. Platformları ayrıca, bu Ağustos ayında Nijerya’da eşcinsel olduğu iddia edilen bir düğünde 67 konuğun tutuklanması ve Nisan 2022’de Kenya’da lezbiyen Sheila Adhiambo Lumumba’nın vahşice öldürülmesi gibi Afrika’daki LGBTQ+ topluluğuna yönelik diğer saldırılar hakkında farkındalık yaratmak için de kullandı.
Kaynak: Devex
COMMENTS