Yenilikçi sigorta düzeni, son üç yıldır zayıf yağışlar yüzünden Kuzey Kenya’da hayvanı ölen binlerce savunmasız çobana hayat veriyor.
Kenya hükümeti, savunmasız çobanlara güvenlik ağı sunmak için kurak bölgelerinin uydu görüntülerini kullanan yenilikçi bir hayvancılık sigortası programı geliştiriyor. Kenya Hayvancılık Sigortası Programı (Klip), iki yıllık yağışlı geçen mevsim boyunca yem koşullarını izlemekte ve bitki örtüsü kritik seviyelere dönünce çobanlara ödeme yapmaktadır.
Ödeme sistemi, büyük baş hayvancılıktan geçimi sağlayan ailelerin hayvan sürülerine yem satın alabilmeleri için tasarlandı.
Dünya Bankası’nın kalkınma finansmanı desteğiyle Kenya hükümeti tarafından hazırlanan bu plan, şu anda ücretsiz sigorta düzenlemesi ile altı ilçede 14.000 çiftçiyi kapsıyor. 2020 yılına kadar 100.000 aileyi kapsayacağını ümit edilerek Ekim ayında 10.000’e çıkarılması bekleniyor. Benzer programlar Meksika, Hindistan ve Çin’de faaliyet gösteriyor ancak kamuya özel ortaklık projesi türünün ilk örneği olarak Afrika’da bulunuyor.
Programın, süt verimliliğini artırması sonucu gıda eksikliğinden kaynaklanan malnütrisyon durumunu azalttığı görüldü. Ayrıca, çiftçilere koşulsuz nakit ödemeler sağlayarak alternatif kuraklık yönetimi stratejilerinden daha düşük ölçekli olduğu da görülmektedir.
Kenyalı ekonomist Dr. Andrew Mude’un hazırladığı çalışma 2016 yılında Norman Borlaug Ödülü kazandı. Kenya’da halkın %92’sinin yoksulluk sınırının altında olduğu Marsabit bölgesinde büyüyen Mude, Kuzey Kenya’da döngüsel kuraklık döneminde çok fazla hayvan ölümlerinin meydana geldiğini belirtti.
Kuraklık ile nasıl baş edeceğimiz konusunda daha etkili bir şekilde düşünmeleri gereken bir durum yaşandığını ifade etti.
Zayıf yağışlardan üç yıl sonra ülkenin çeşitli bölgeleri otlarını yaktı ve hayvanları ve insanları umutsuz bıraktı. Devlet ve insani yardım ajansları, Kenya’nın en şiddetli kuraklığın vurduğu Kuzey Doğu ve kıyı bölgelerinde ortalama canlı hayvan kayıplarının %40 ila %60 arasında değiştiğini belirtti. Hatta bazı yerlerde bu rakam %80 gibi yüksek oranlara bile çıktığı ifade edildi.
Nairobi’nin 500 km kuzeyinden daha uzaktaki Marsabit ilçesinin kırmızı ovalarında bazı topluluklar kuraklık yüzünden kırılma noktasına ulaşıyor. Balesa’da, çürümekte olan büyükbaş hayvanlara bakıldığında köy büyükleri ekimden bu yana 200.000 hayvanın öldüğünü söylüyor.
Çiftlik hayvanları, çobanlar için gelir ve tasarruf hesabı olarak görev yapıyordu. Bu yüzden dramatik düşüşün açlık üzerinde doğrudan etkisi görülüyor. Geçen sezonun zayıf yağışlarından sonra mera otlatması harap oldu, yiyecek yardımına ihtiyacı olan insan sayısı 2016 yılının Ağustos ayında 1.3 milyonken Şubat ayında bu rakam 2.6 milyona yükseldi. Önümüzdeki bahar dönemi için yağışların yine az olacağı bekleniyor.
Afrika’da kuraklık yaşanan bölgelerde halkın tümünün yağmur yağması için dua etmesine rağmen yağış oranları çok düşük oluyor. Yerel yetkililere göre, hayvanlar çok güçsüzler ve susuzluktan dolayı yedikleri besinlerin zehirlemesine maruz kalabiliyorlar. Bu sezonun başlarında Marsabit’in ilçesinde yağışların zayıf olması nedeniyle sadece iki gün içinde 5.000 keçi öldü.
Kenya, kıtlık ya da felaketin eşiğindeki dört ülkenin arasında yer almıyorsa bunun nedeni hükümetin kuraklığın erken tespit edildiğini ve etkisini hafifletmek için yaklaşık 1 milyon sterlin harcamasıdır.
Ancak sorun artık hükümetin kapasitesinin de ötesine geçiyor. BM, savunmasız aileleri geç olmadan önce desteklemek için 166 milyon dolarlık yardım çağrısında bulundu.
BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), artık bu gerçek zamanlı uydu görüntülerini kullanarak su kıtlığı yaşayan ülkelerde tarımda suyun ne kadar verimli kullanıldığını yüksek teknoloji sistemle ölçebilecek. Ayrıca, su kıtlığı çeken ülkelere nehir havzaları için çözümler sunulacağını düşünüyor.