Kara delikler de okyanuslarda oluşan girdaplar gibi etraflarında dönen gaz ve toz diskleri oluştururlar. Şimdiye kadar bu diskleri ölçümlemek oldukça zordu ancak NASA’nın son çalışmaları gösteriyor ki; x-ışınlarının kullanımı bu disklerin kolaylıkla görüntülenmesini sağlıyor.
NASA, 5 süper kütleli kara deliğin dönüşlerini ölçümlemek için ilk defa farklı bir teknik kullandı. Yer çekimi merceklerinden ve Chandra X-ışını Gözlemevi’nden elde edilen veriler, kara delik çevresindeki maddelerin ışık hızından %70 daha hızlı bir şekilde döndüklerini gözler önüne serdi. Daha sıkı ve ufak bir disk bölgesine sahip olan kara delikler, genellikle diğerlerine göre daha hızlı dönenler oluyor.
Araştırma sonuçlarına göre; “Einstein Cross” adlı hassas mercek, kara deliklerden birinin hemen hemen maksimum hızında döndüğünü gösteriyor. Bu, kara deliğin yaklaşık olarak saatte 670 milyon mil ışık hızında dönmesi demek oluyor. Diğer dört kara delik ise ortalama olarak bu hızın yarısında dönüyorlar.
Bu kara delikler, Dünya’dan 8,8 milyar ila 10,9 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunuyorlar ve güneşten 160 ila 500 milyon kat daha büyük kütlelere sahipler. Böylesine uzaklıktaki gök cisimleri görüntülenirken araya giren yıldız kümeleri ve çekim kuvvetleri nedeniyle görseller kırılmış ve bozulmuş gibi görünebiliyor.
Peki bu kara delikler nasıl bu kadar hızlı ve büyük olabiliyorlar?
Araştırmacılar, süper kütleli kara deliklerdeki maddelerin, milyarlarca yıl boyunca benzer bir yönelim yönüne sahip olarak biriktiğini ve büyüdüğünü düşünüyorlar. Kısacası aynı yöne itilmeye devam eden atlı karınca gibi kara delikler de hızlanarak büyümeye devam ediyorlar.
Bu sonuçları açıklayan bir makale Astrofizik Dergisi’nin 2 Temmuz sayısında yayımlanmıştır ve çevrim içi olarak mevcuttur.